آلو یک میوهی تک هستهای از خانوادهی هلو و زردآلو است. بیش از هزاران گونهی متفاوت از این میوه در دنیا وجود دارد که از نظر رنگ، شکل و اندازه تنوع زیادی دارند. معروفترین این گونهها نوع ژاپنی است که برخی انواع آن به رنگ زرد و پرآب بوده و برخی دیگر درصد آب کمتری داشته و قرمز متمایل به ارغوانی هستند. اندازهی آلو در سراسر جهان از ۶-۳ سانتیمتر متفاوت است. طعم آن از ترش تا شیرین متغیر بوده و به رنگهــای زرد، سبـز، قـرمـز و ارغوانـی موجـود اسـت.
مصرف آلو با جلوگیری از افزایش فشارخون، کنترل قندخون و پیشگیری از بروز بیماریهای قلبی- عروقی، سرطان، بیماریهای گوارشی و کاهش چربی مورد استفاده در شیرینیپزی نقش بسزایی در سلامت انسان دارد.
آلو اکثراً بهصورت تازه مصرف میشود؛ اما میتوان آن را به کیکها، سالادها و غذاها اضافه کرد یا بهصورت کمپوت و مربا مصرف کرد. نوع خشک این میوه، در جای خشک و خنک یا در یخچال به مدت ۶ ماه قابل نگهداری است.
در طب چینی، آب آلو بهعنوان «اکسیر صبحانه» جهت سمزدایی وشادابی بدن بعد از خواب توصیه شده است.
آلو یکی از منابع خوب آنتی اکسیدانها است. این میوه حاوی مقادیر مناسبی از ترکیبات فنلی و بتاکاروتن میباشد که با اثر آنتی اکسیدانی خود رادیکالهای آزاد اکسیژن را خنثی میکند. رادیکالهای آزاد اکسیژن اثرات مخربی را در بدن اعمال میکنند، زیرا این رادیکال های آزاد با اکسیداسیون چربیها در بدن سبب میشوند که چربی همواره در رگها رسوب کرده و گرفتگی عروق پیش آید. این فرآیندها جزء عوامل اصلی بروز بیماریهای قلبی- عروقی است. یکی دیگر از مضرات رادیکالهای آزاد اکسیژن تخریب DNA است. چنانچه DNA آسیب ببیند احتمال تولید سلولهای سرطانی در بدن به شدت افزایش مییابد. یکی دیگر از مضرات رادیکالهای آزاد، افزایش احتمال بروز استئوآرتریت میباشد که منشا پیدایش بیماریهایی نظیر آرتریت روماتوئید است. سالیانه هزاران نفر بر اثر ابتلا به بیماریهای قلبی- عروقی و سرطان در جهان میمیرند و درصد زیادی از هزینههای بخش بهداشت و درمان صرف این گونه بیماریها میشود. با توجه به تاثیر آلو در پیشگیری از این بیماریها مصرف این میوه میتواند در سلامت انسان بسیار موثر باشد.
آلو به دلیل داشتن فیبر غذایی، برای کنترل قند خون، جلوگیری از یبوست و حفظ سلامت دستگاه گوارش مفید است. یکی دیگر از ترکیبات قابل توجه در این میوه فیبر است. فیبرها سبب کاهش سرعت جذب مواد مغذی به ویژه قندها شده و در عین حال میزان حساسیت به انسولین را نیز افزایش میدهند. بنابراین مصرف آلو میتواند در کنترل قندخون موثر باشد.
آلو یکی از منابع غنی پتاسیم است. تحقیقات انجام گرفته در سالهای اخیر تأثیر پتاسیم را در کاهش فشار خون نشان دادهاند. با توجه به این که آلو حاوی سدیم کمی میباشد، مصرف متعادل آن در کنترل فشارخون موثر است.
یکی از شناخته شدهترین خواص آلو، پیشگیری از یبوست است. این اثر نیز به واسطهی وجود فیبر است. در این مورد آلو از دو طریق عمل میکند: اولاً فیبر که غذای باکتریهای رودهی بزرگ است، توسط آلو فراهم میشود و با تخمیر فیبر توسط باکتریها، حجم مدفوع زیاد میشود. بنابراین دیوارهی عضلانی روده، حاوی مواد بیشتری است که روی آنها کار کند و در نتیجه، سرعت و قدرت انقباضات آن بیشتر میشود. این کار باعث خروج سریعتر مواد زاید میشود. ثانیاً آلو و آب آلو حاوی مشتقات مادهی بهنام «هیدروکسی فنیلیاتین» هستند که عضلات صاف دیوارهی رودهی بزرگ را تحریک میکند. این تحریک باعث شروع افزایش فعالیت در رودهی بزرگ میشود که این امر نیز به افزایش سرعت حرکت مدفوع کمک میکند. همچنین در ۱۰۰ گرم آلو خشک، حدود ۱۰ گرم قند سوربیتول موجود میباشد که سوربیتول نیز خاصیت ملین دارد.
علاوه بر اثرات فوق، فیبر موجود در آلو سبب افزایش رشد و تکثیر باکتریهای مفید روده شده که این امر مانع از رشد باکتریهای مضر در داخل روده میشود. در عین حال بر اثر تخمیر فیبر در داخل روده، اسید بوتیریک تولید میشود که منشا انرژی برای سلولهای روده است و بهاین ترتیب به حفظ سلامت دستگاه گوارش کمک میکند. همچنین نوشیدن آب آلو در دفع انگل های معده بسیار موثر می باشد. آلوی خشک برای مبتلایان به سوء هاضمه بسیار مفید است.
گیاهخواران و افرادی که مقادیر کمی گوشت قرمز مصرف میکنند، خود را در معرض خطر دریافت ناکافی آهن و تهی شدن ذخایر آهن بدن قرار میدهند. فقدان آهن میتواند در نهایت به کمخونی منجر شود که خستگی مفرط و عدم تمرکز از عوارض آن است. ولی باید توجه داشت که آلو خشک منبع خوب «آهن گیاهی» است.
همچنین آشپزها و کسانی که تمایل ندارند از چربی، کره یا مارگارین در دستورات خود استفاده نمایند میتوانند از پورهی آلو خشک در دستورات خود نظیر کیک میوهها، برانی شکلات یا کیک هویج استفاده کنند که ماهیتی جویدنی و نرم دارند. پورهی آلو خشک به حجم و مقدار دستور غذایی میافزاید و در عین حال حاوی چربی هم نیست. بنابراین استفاده از آلوخشک برای افرادی که باید رژیم کمچربی داشته باشند و تمایل بهخوردن «هلههوله» شیرین دارند، مناسب است.
پژوهشگران معتقدند از آلو مىتوان به عنوان ضدعفونىکننده غذا استفاده کرد. آلوى خشک خواص ضد میکروبى دارد که مىتواند خطر آلودگى گوشت را کم کند. افزودن آلو یا عصاره آن به گوشت قیمه شده، به میزان قابل توجهى از رشد میکروب ها جلوگیرى مىکند. هر چند ادویه نیز مىتواند نقش مشابهى ایفا کند، اما عصاره آلو طعم اندکى دارد و به همین دلیل طعم اصلى غذا را تغییر نمىدهد. افزودن ۳ درصد عصاره آلو، بیش از ۹۰ درصد مانع از رشد میکروب ها می شود. آلو به دلیل کمک به مرطوب ماندن گوشت، کیفیت گوشتى را که دوباره گرم مىشود، بهبود می بخشد.
دیگر خواص آلو عبارتند از:
• آلوی سیاه حرارت درونی بدن را فرو می نشاند.
• آلو حالت تهوع را از بین می برد. از این رو افرادی که به حالت تهوع و سرگیجه مبتلا می باشند ، بهتر است روزانه چند عدد آلو بمکند.
• آلو ضد تب و سردردهای صفراوی است.
• آلو طبیعتی سرد دارد ، پس برای افراد گرم مزاج مناسب است.
• آلوی سیاه در مبتلایان به خارش بدن مانند خارش پشت، زیربغل ، گردن ، شانه مؤثر است.
• خوردن آلوی تازه یا پخته و یا کمپوت آلو برای درمان بیماران مبتلا به روماتیسم، نقرس و تصلب شرائین مفید است.
• مصرف آلو به صورت پخته برای افراد ضعیف و مسن بهتر است، زیرا آلوی خام دیرهضم می شود.
• آلو سرشار از ویتامین های A و C ، کربوهیدرات ( مواد نشاسته ای )، آهن ، کلسیم و سایر املاح می باشد. دریافت ویتامین B6موجود در آلو میتواند به سوختوساز بهتر بدن کمک کند. از طرفی دریافت این ویتامین باعث عملکرد بهتر مغز میشود.
• برگه آلو، بهترین ضد سم می باشد.
• این میوه، سرشار از پتاسیم بوده و از طرفی میزان سدیم آن نیز کم است. به همین دلیل مصرف آن برای افراد مبتلا به بیماریهای قلبی- عروقی مفید است.
• در حفظ سلامتی کبد موثر بوده و باعث سم زدایی از سیستم گوارشی می شود. همچنین در مبارزه با عفونت و تب های روده ای بسیار حائز اهمیت است.
• از آنجا که حاوی مقدار زیادی فسفر است، در افزایش قدرت فعالیت های ذهنی تاثیرگذار می باشد.