نام گیاه : زیتون
نام انگلیسی : Olive
نام علمی : Olea europaea
خواص گیاه زیتون
زیتون یک ماده غذایی بسیار ارزشمند است که مقدار زیادی چربی، پروتئین، کلسیم، آهن و فسفات را در خود دارد. همچنین از نظر ویتامینهای B,D,A کمپلکس بسیار غنی است.
روغن زیتون سرشار از ویتامین E, D, C, B2, B1, A و K است
زیتون رسیده در حدود ۳۰ درصد روغن دارد. این روغن مخلوطی از اولیئک اسید Oleic acid ، لینولئیک اسید Linolenic acid و پالمیتیک اسید Palmitic acid میباشد. روغن زیتون مایعی است زلال به رنگ زرد روشن مایل به سبز یا زرد طلایی برای استخراج روغن زیتون میوهها را له کرده و در داخل کیسهای میریزند و سپس کیسه را تحت فشار قرار داده تا روغن آن خارج شود. البته از باقیمانده تفاله زیتون که روغن آن گرفته شده تحت اثر آب جوش حرارات و فشار روغن زیتون معمولی را استخراج میکنند که ارزش روغن فشار اول را ندارد.
زیتون رسیده از نظر طب قدیم ایران گرم و قابض است و میوه نارس زیتون سرد و خشک است و روغن زیتون گرم و خشک است . برگ درخت زیتون نیز گرم و خشک می باشد .
مضرات گیاه زیتون
روغن زیتون برای هیچ کس مضر نیست و همه افراد می توانند از آن استفاده کنند فقط میوه تازه و یاقوتی آن معده را سست می کند و ممکن است تولید استفراغ کنند .
مصرف زیاد روغن زیتون باعث اضافه وزن در افراد می شود.
مشخصات گیاه زیتون
زیتون درختچهای است به ارتفاع تقریبا سه متر ،ولی هنگامی که در شرایط مساعد پرورش مییابد ارتفاع آن حدود ۱۲ متر و قطر تنهاش به ۳ متر میرسد. چوب درخت زیتون بسیار سخت و مقاوم است. رنگ آن زرد است که خطوطی قهوهای رنگ در آن وجود دارد.
برگهای آن سبز رنگ ، بیضوی و دراز و به وضع متقابل یکدیگر بر روی ساقه قرار گرفتهاند. منشاء درخت زیتون احتمالا منطقه مدیترانه بوده و از آنجا به نقاط دیگر دنیا راه یافته است. زیتون معمولا در اوائل تابستان شروع به گل دادن میکند و میوه آن کمکم ظاهر میشود. در اواخر تابستان میوه آن به ثمر میرسد. در این هنگام زیتون سبز است و به تدریج تبدیل به بنفش و قهوهای و سپس سیاه میشود،بطوری که در اواخر پائیز که موقع برداشت میوه است رنگ آن به کلی تیره است.
تولید مثل گیاه زیتون
زیتون تقریبا از ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح مورد استفاده قرار میگرفته است. این گیاه از نواحی گرم و نیمه گرم میباشد و موطن اصلی آن را در سوریه و جنوب ترکیه میدانند و از این نقاط به سایر نواحی که دارای آب و هوای مدیترانهای هستند برده شد و اکنون از دامنههای غربی هیمالیا در شرق تا سواحل اقیانوس اطلس در مغرب و در دو طرف دریای مدیترانه درخت زیتون کاشته میشود. علاوه بر نواحی نامبرده در آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی و استرالیا این محصول را نیز میکارند و مورد استفاده قرار میدهند.
درخت زیتون یکی از گیاهان مناطق مدیترانهای یعنی مناطقی که دارای هوای گرم و مرطوب که معمولا در زمستان درجه حرارت هیچگاه به صفر نمیرود میباشد. مع هذا در نواحی خشک اگر بتوان در فصل تابستان باغ را آبیاری کرد درخت زیتون کاملا رشد کرده محصول قابل ملاحظهای میدهد. از نظر درجه حرارت نیز درخت زیتون که گیاه گرمسیری میباشد تا اندازهای نسبتا زیاد تحمل سرما را میکند یعنی درختان جوان تا ۹ درجه سرما و درختان مسن و بارور تا ۱۲ درجه زیر صفر را تحمل میکنند.