انجیر، میوه ای شیرین، گوشتدار، زرد یا بنفش رنگ، دارای ویتامین A،B، C، قند، پروتئین، مواد ازته، چربی، آهن، منگنز و کلسیم است. نوعی ازآن که در مناطق گرمسیر می روید، به نام انجیر هندی یا بنگالی معروف بوده است که بسیارتناور وپرشاخه است. از شیرابه نوع دیگر آن، در استرالیا کائوچو تهیه می کنند.
این میوه طبیعت گرمی دارد و خوردن آن به افرادی که به لحاظ جسمی ضعیف هستند، همواره توصیه میشود. انجیر به صورتهای مختلف خام، پخته (در کمپوت و مربا) و خشک (در خشکبار) در تمام طول سال قابل استفاده است. به این ترتیب میتوانیم در تمام طول سال از خواص آن بهرهمند شویم. علاوه بر این، از نوع خام آن در پخت انواع کیکها و دسرهای فصل نیز میتوان استفاده کرد. این میوه بهشتی بهرغم برخورداری از خواص غذایی، به لحاظ درمانی نیز پر خاصیت است.
در قرآن به انجیر سوگند خورده شده است:
” والتین و… لَقَد خلقنا الإنسانَ فی أحسَنِ تَقویم ” سوره تین آیه (۳-۱)
سوگند به انجیر ، ما انسان را به بهترین قوام آفریدیم .
و قرآن به دنبال قسم به انجیر و زیتون و سینا و شهر امن مکه می فرماید:
” وَ لَقَد خَلَقنا الإنسان فی أحسَنِ تقویم ”
این مسأله نشانگر رابطه ای است بین انجیر و زیتون و امنیت و قوام بدن و سلامتی انسان .
در روایات نیز مطالبی در مورد انجیر آمده است، امام رضا (ع) می فرمایند :
” یشد العظم و یَنبِت الشَعر و یذهب بالداء حتّی لا یِحتاج معه الی الدواء ”
[۱] انجیر استخوان ها را که ( قوام بدن است) استحکام می بخشد و موی را می رویاند و درد را از بین می برد ، تا جایی که با وجود آن به دارو نیاز نیست .
مهمترین خاصیت درمانی انجیر برای آن دسته از افرادی است که همواره از مشکل یبوست رنج میبرند. این قبیل افراد میتوانند علاوه بر مصرف روزانه این میوه به حالت خام یا خشک، تعدادی انجیر خشک را از شب تا صبح در یک لیوان آب خیسانده و صبح پیش از صبحانه میل کنند. انجیر در هر دو حالت خام و خشک، ملین خوبی بهشمار میآید. علاوه بر این، مخلوط انجیر و عسل برای درمان زخم معده نیز مفید است. در واقع انجیر سیستم دستگاه گوارش را تقویت میکند.
یکی از جالب توجهترین خواص انجیر به ویژه برای استفاده در ماه رمضان خاصیت عطشزدایی آن است؛ بنابراین هنگام افطار یا سحر برای رفع عطش از چند عدد انجیر خام یا خشک استفاده کنید.
انجیر مسکن اعصاب، افزایشدهنده قوای جنسی، تقویتکننده هوش و حافظه، محکم کننده استخوانها و برطرف کننده التهاب آنهاست. امگا ۳ و امگا ۶ دارد. پس برای سیستم اعصاب، مغز و قلب بسیار مفید می باشد.
مصرف انجیر برای کاهش علائم بیماریهایی مانند گلودرد، عفونتهای ریوی، سینه درد همراه با تب و سرفه، بسیار توصیه میشود. برای این منظور کافی است چند عدد انجیرخشک را در شیر یا آب بپزید و به حالت گرم مصرف کنید.
انجیر منبع خوب پتاسیم می باشد و همان طور که می دانیم، پتاسیم، عنصری است که برای کنترل فشار خون به کار می رود. کمبود پتاسیم، مخصوصا وقتی که غذاها دارای مقدار زیادی سدیم(نمک) باشند، می تواند موجب بالا رفتن فشار خون شود. انجیر برای افراد دارای کلسترول بالا و اسید اوریک بالا ، بسیار مفید است.
انجیر به عنوان دارویی برای تولید انرژی و قوی شدن به کار می رود و برای افرادی که رشد غیر طبیعی دارند، بسیار مفید می باشد. مطالعات نشان داده است که افرادی که روزانه ۳ عدد یا بیشتر میوه مصرف می کنند، ضعف و انحطاط عضلانی کمتری دارند.
انجیر، منبع خوبی از فیبرهای غذایی می باشد. فیبر، اثر مفیدی بر کاهش وزن دارد و گرسنگی را به تاخیر می اندازد. این میوه به خاطر داشتن فیبر بالا، از ابتلا به سرطان سینه جلوگیری می کند. همچنین انجیر چون آنتی اکسیدان زیادی نسبت به سایر میوه ها دارد. از سرطان روده جلوگیری می کند. در واقع انجیر جلوی رشد سلول های سرطانی را می گیرد.
انجیر دارای مقدار زیادی کلسیم (۷۹ میلی گرم در ۲۲۴ گرم انجیر) می باشد. تحقیقات نشان داده است که کلسیم در انجیر به همان اندازه کلسیم موجود در شیر می باشد. کلسیم، به عنوان بالا برنده تراکم استخوان شناخته شده است. به علاوه، پتاسیم موجود در انجیر، دفع ادراری کلسیم را کاهش می دهد. پس انجیر یکی از بهترین ها برای افزایش تراکم استخوان می باشد و از پوکی استخوان جلوگیری می کند.
انجیر برای بهبود سردرد، دندان درد ، تهوع، تب، نقرس، گوش درد ، سوختگی، معده درد، ورم چرکی(آبسه) ، بیماری های ریوی و بیماری های مقاربتی مفید است. انجیر تازه دو نیم کرده، روی دملهای چرکی و تومورهای کوچک، مانند ضماد عمل می کند. شیرابه درخت انجیر در معالجه زگیل مؤثر است.
انجیر خشک درمان کننده نفخ و باد معده می باشد و نسبت به انجیر تازه، ۵ برابر بیشتر کالری دارد. انجیر خشک دارای مقدار زیادی آهن می باشد و برای درمان کم خونی فقر آهن مفید است.
شیره انجیر داروی خوبی برای افسردگی می باشد. این شیره از بین برنده زگیل می باشد.
