باقلا در خانواده حبوبات جای می گیرد و به عنوان یکی از منابع غذایی فیبر و پروتئین شناخته شده است. در ۱۰۰ گرم باقلا، ۲۶ گرم پروتئین وجود دارد و می توان گفت که خوردن این ماده غذایی نیز به تامین پروتئین مورد نیاز بدن کمک می کند. به این دلیل است که خوردن آن را به همراه برنج، به عنوان یک تکمیل کننده پروتئین توصیه می کنند، زیرا این ماده غذایی تمامی اسیدهای آمینه ضروری بدن را ندارد و با ترکیب شدن با غلات می تواند کامل شود.
باقالی از گروه سبزیجات نشاسته‌ای است که برخی از افراد آن را در گروه حبوبات جای می‌دهند و این گیاه به عنوان یکی از منابع فیبر و پروتئین شناخته شده است.
علاوه بر پروتئین، کلسیم و پتاسیم این ماده غذایی نیز بالاست، به این ترتیب که در هر ۱۰۰ گرم از آن ۱۰۰ میلی‌گرم کلسیم و ۱۰۹ میلی‌گرم پتاسیم دارد که می تواند از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری کرده و به کنترل فشار خون بالا کمک کند.
علاوه بر مواد یاد شده، این ماده غذایی در مقایسه با سایر حبوبات از لوبیا گرفته تا نخود و سویا، بیشترین فیبر غذایی را دارد، به این ترتیب که در هر ۱۰۰ گرم از آن، ۲۸ گرم فیبر وجود دارد.
این ماده غذایی در صورتی که با پوست میل شود می تواند به درمان یبوست کمک کند. اما تنها افراد مبتلا به “فاویسم” از خوردن این ماده غذایی و حتی بوییدن آن محروم هستند، زیرا موجب تشدید بیماری‌شان می شود.”
باقلا مانند سایر لوبیاها سرشار از فیبر بوده که به عمل هضم کمک کرده و عمل دفع را آسانتر می‌سازد. لوبیاها سرشار از فیبرهای خوراکی هستند که با تمیز کردن ذرات موجود در خون که می‌توانند منجر به بیماری‌های قلبی شوند سطح کلسترول و تری‌‌گلیسیرید خون را تنظیم و کنترل می‌کنند.
علاوه بر آن مصرف فیبر باعث تنظیم سطح قند خون می‌شود از اینرو برای بیماران دیابتی مصرف آن توصیه می‌شود. مصرف فیبر ممکن است خطر ابتلا به سرطان را نیز کاهش دهد چرا که به حرکت سریع‌تر غذاها در بدن کمک کرده و باعث پیشگیری از ماندن غذاهای سرطان‌زا در بدن می‌شود. باقلا سرشار از پتاسیم بوده که تاثیرات مفیدی بر سطح فشارخون دارد. پتاسیم سومین ماده معدنی مورد نیاز بدن است. کمبود این ماده معدنی در بدن منجر به ایجاد رخوت و سستی، عمل نامنظم قلب، استرس و زودرنجی می‌شود.
البته استفاده بیش از حد پتاسیم خطراتی را نیز به دنبال خواهد داشت و حتی پزشکان نیز در تجویز مکمل‌های پتاسیم به بیمارانی که مطمئن هستند دارای کمبود این ماده معدنی هستند، تامل می‌کنند.
پتاسیم موجود در مواد غذایی مانند باقلا جایگزین بسیار ایمن‌تری برای حفظ سطح سالم پتاسیم در بدن هستند.
مضرات:
باقلا در بعضی از اشخاص تولید نفخ و سنگینی سر و معده می‌کند برای جلوگیری از این عوارض باید ابتدا باقلا را پوست کنده و بجوشانید و آب آن را دور بریزید، سپس به آن مقداری آب اضافه کرده و بعد از پختن با روغن بادام و ادویه گرم مانند دارچین و فلفل بخورید.
با توجه به محتوای نشاسته‌ای باقالی، افرادی که به دیابت مبتلا هستند باید از مصرف زیاد آن خودداری کنند.
مصرف باقلای تازه ممکن است تولید مسمومیت و حساسیت شدید بکند که گاهی موجب مرگ می‌شود بنابراین باید در خوردن باقلای تازه و خام احتیاط کنید . معمولا اشخاصی که به باقلای تازه حساسیت دارند فاقد یک آنزیم مخصوص هستند. این افراد مبتلا به فاویسم هستند.
فاویسم(favism) یک بیماری فصلی، ارثی و تغذیه‌ای است که به‌شکل کم خونی و بیشتر در اثر خوردن باقلای سبز خام و گاهی فریز شده و یا در اثر مصرف برخی از داروها و مواد شیمیایی اکسید‌کننده در افراد حساس اتفاق می‌افتد.
در ایران، فاویسم، بومی سواحل خزر است. کانون‌هایی از بیماری هم در سواحل خلیج فارس به‌ویژه مناطق جنوب و جنوب شرقی ماهدشت، فسا و فیروزآباد فارس و روستاهای شمالی ایرانشهر در استان سیستان و بلوچستان نیز دیده می‌شود.
در سواحل دریای خزر، خطر ابتلا به بیماری از هفته اول اردیبهشت تا هفته دوم خرداد، ساکنان منطقه را تهدید می‌کند، ولی بحرانی‌ترین زمان هفته دوم خرداد است. بعد از این هفته هم، بیماری به‌طور موقت فروکش می‌کند، به‌طوری که تا سال بعد بیماری حالت رکود را طی خواهد کرد. سن شیوع این بیماری هم یک تا ۱۰ سالگی است، اما بیشتر مبتلایان در رده سنی زیر ۵ سال قرار دارند. در کودکان زیر یک سال نیز ممکن است بیماری از طریق خوردن شیر مادر اتفاق بیفتد.
فاویسم در اثر کمبود آنزیمی به نام گلوکز۶ فسفات دی هیدروژناز (G6pd) به‌صورت ارثی معمولا از مادر به پسر منتقل می‌شود . ژن این آنزیم روی کروموزوم X سوار می‌شود، ولی اگر در این امر خللی پیش بیاید، فرد، مبتلا به فاویسم خواهد شد.
باقلا از جمله مواد اکسیدان است، یعنی موادی که اکسیژن در آنها زیاد تولید می‌شود. همین امر باعث می‌شود که گلبول‌های قرمز فاویسمی‌ها در مقابل مواد اکسیدان از بین بروند یا پاره شوند.
حاصل این فرآیند به‌صورت کم‌خونی شدید، اسهال و استفراغ، تهوع، زردی سفیده چشم، زردی پوست و خونی شدن رنگ ادرار خواهد بود.
ولی این به این معنا نیست که هر کس باقلا بخورد کم خونی می گیرد.
